Wie vanuit een breed en lange termijn historisch perspectief de Nederlands-Oekraïense betrekkingen in kaart wil brengen, doet er goed aan niet al te zeer te hechten aan woorden als “Oekraïne”, “Oekraïens”, of “Oekraïners”. Dat leert ons bijvoorbeeld de geschiedenis van Karl Weisbard, in 1877 geboren in het dorp Rozdol op zo’n 50 kilometer ten zuiden van het huidige Lviv en tijdens de jaren ’20 van de vorige eeuw als vooraanstaand bioscoopondernemer één van de smaakmakers van het culturele leven in Rotterdam.
Dat hij geen geboren Nederlander was, verhulde Weisbard nooit. Maar noch bij hemzelf, noch bij zijn tijdgenoten zal ooit de gedachte zijn opgekomen hem te beschouwen als “Oekraïner”. Gegeven de staatkundige geschiedenis van zijn geboortestreek én Weisbards etnische en religieuze achtergrond, lagen andere woorden om hem geografisch en cultureel mee “thuis te brengen” veel meer voor de hand: Galiciër, Galicische Jood, Oostjood, Oostenrijker.
Een summiere schets van Weisbards leven, zowel privé als beroepsmatig, maakt duidelijk dat het maken van een keuze voor één of meer van die identificerende woorden een serieus en – zo kun je zonder overdrijving zeggen – politiek beladen spel was, dat afhankelijk van omstandigheden heel bewust op verschillende manieren te spelen viel. Door Weisbard zelf en door mensen waarmee hij te maken kreeg. Een spel bovendien, dat een sterke verwantschap laat zien met wat er in onze tijd in en om Oekraïne gaande is.